- انتشار : سه شنبه 01 خرداد 1403
- نویسنده : گلاتور
- 270
حلزون ها دارای ۳۵۰۰۰ گونه مختلف هستند که در رده نرم تنان قرار دارند و از تمامی بخش های زیرین بدنشان به عنوان پا کمک می گیرند. این موجودات با ترشح نمودن آهک، صدف مارپیچ رنگی برای خود تولید می نمایند تا در مواقع نیاز و مواقعی که احساس خطر می کنند خود را در آن مخفی سازند. لیسک ها یا همان لیسه ها نوعی از حلزون های بدون صدف می باشند که با نام راب نیز شناخته می شوند، این نوع آفت ها اغلب دارای خال های خاکستری رنگ و رگه های قهوه ای، سیاه و گاهی زرد رنگ می باشند. حلزون ها و لیسه ها از لحاظ ساختار بدن شبیه به یکدیگرند و آنچه موجب تمایز آن ها می گردد صدف است. این دو نوع آفت دارای دو جفت شاخک در قسمت جلویی سر خود هستند که یک جفت از شاخک ها بلند و یک جفت دیگر کوتاه است، شاخک های کوتاه مسئولیت حس بویایی آنان را بر عهده دارند و در قسمت انتهایی شاخک های بلند نیز چشم هایشان وجود دارند. دهان این موجودات در زیر شاخک هایشان قرار دارد و شامل بخشی برآمده همچون شاخ است که به تراشیدن و ساییدن غذای آن ها کمک می کند.
شایان ذکر است که لیسک ها به صورت همزمان دارای اندام جنسی نر و ماده می باشند اما خود بارور نیستند به علاوه بعد از جفت گیری بین ماه های مرداد تا مهر باور شده و پس از سپری شدن ۳۰ الی ۴۰ روز شروع به تخم گذاری می کنند. حلزون ها و لیسک ها قادر به گذاشتن ۲۰ تا ۱۰۰ تخم می باشند و پس از تخم گذاری، تخم های سفید رنگ خود را به کمک ماده ای چسبناک به یکدیگر چسبانده و آن ها در لا به لای خاک مخفی می کنند. در صورتی که خاک رطوبت کافی و مورد نیاز را داشته باشد تمامی تخم ها تفریخ نخواهند داشت و از بین خواهند رفت؛ به علاوه لیسک ها به دلیل نداشتن صدف نسبت به خشکی خاک از حساسیت بیشتری برخوردار هستند. این آفت ها شب ها شروع به آغاز فعالیت خود و تغذیه نمودن از برگ ها و ساقه های گل و گیاهان زینتی آپارتمانی می کنند و به محض روشن شدن هوا خود را در لاک، لا به لای خاک یا علف های هرز مخفی می نمایند. لیسک ها دو نوع موکوس جهت محافظت از بدن خود تولید می کنند که یک نوع آن آبکی و نازک بوده و نوع دیگر ضخیم چسبناک است به علاوه پاهای این آفت ها و حلزون ها قادر به ترشح موکوس هایی چسبناک و لیز است که به ایستادن آن ها در سطح های عمودی کمک می نماید از این رو هنگام حرکت آن ها بر روی برگ ها و ساقه این ماده به دنبال آن ها کشیده می شود و همچنان بر روی این سطوح باقی می ماند.
لیسک ها و حلزون اغلب بر روی گل و گیاهانی زینتی آپارتمانی نظیر: سانسوریا، شفلرا، نعناع، شمعدانی، گل مریم، حسن یوسف، فیکوس لیترا، گیاه کلم، فیکوس بنجامین، درخت موز، یشم، گواوا، گیاه کاهو، درختچه پرتقال، آکوبا، پاچیرا، بلوبری، توت فرنگی و پشن فروت به وجود می آیند و با استفاده از بخش برآمده دهانشان برگ های آنان را سوراخ می کنند. این آفت ها با حرکت نمودن بر روی سایر قسمت های گل و گیاهان از جمله ساقه و برگ ها ماده موکوس را به دنبال خود برجای می گذارند که همین ماده سبب جذب انواع قارچ و باکتری به خود می گردد. تغذیه لیسک ها و حلزون ها از برگ ها تا جایی پیش می رود که سوراخ های کوچک برگ ها رفته رفته به سوراخ های بزرگ تبدیل شوند و برگ ها پاره شوند. این آفت ها علاوه بر برگ ها از ساقه گیاهان نیز تغذیه می کنند و بیشتر مکان های اتصال برگ ها به ساقه را مورد هدف قرار می دهند از این رو پس از مدت کوتاهی موجب باریک شدن ساقه و افتادن برگ ها ( به دلیل تغذیه از محل اتصال برگ به ساقه ) می گردند.
برای پیشگیری از بروز این نوع آفات همواره باید علف های هرز پای گیاهان را بکنید چرا که این علف ها پناهگاهی امن برای این نوع آفت ها هستند به علاوه میزان آبیاری گیاهان را نیز در فصول سرد سال کم کنید و با توجه به نیاز هر گیاه آن را آبیاری نمایید، زیرا هر چه خاک مرطوب تر باشد بستر رشد و افزایش تعداد لیسک ها و حلزون ها فراهم می شود.
به طور کلی لیسک ها و حلزون ها خطری بزرگ جهت گل و گیاهان زینتی آپارتمانی به حساب می آیند چرا که با حمله به آن ها موجب تخریب بسیاری از برگ ها گشته و به ساقه نیز صدمه می زنند. به علاوه لیسک ها با تغذیه نمودن از جوانه درختچه های میوه موجب از بین رفتن کامل آن ها خواهند شد از این رو به محض مشاهده باید سریعا دفع شوند چرا که در غیر این صورت مرگ ساقه و برگ ها و حتی مرگ گل و گیاهان آپارتمانی تضمینی است.
برای مقابله با لیسک و حلزون ها باید سه روشی که در ادامه می آیند را در پیش گرفت، این روش ها عبارتند از:
۱: روش اول دفع لیسک ها و حلزون ها استفاده کردن از طعمه های غیر سمی است، چرا که این طعمه ها حاوی مواد معدنی، فسفات و آهن می باشند و دارای اثر ضد تغذیه بر روی این آفات هستند، به طوری که لیسک ها و حلزون ها پس از مصرف این طعمه مسموم می شوند و دیگر قادر به تغذیه نمودن از گیاهان نیستند، در نتیجه پس از گذشت ۱ الی ۳ روز می میرند.
۲: روش دوم مقابله با این آفت ها استفاده از یکی از ۳ محلول نمک و آب، صابون و آب یا سرکه آب می باشد که در دور نگه داشتن حلزون ها از گیاهان بسیار موثر است. برای استفاده از هر کدام از این محلول ها باید ۴ لیوان آب را با مقدار مناسبی مواد به خوبی ترکیب کرد و بر روی قسمت های مختلف گیاه به جز ریشه اسپری نمود.
۳: روش آخر استفاده از سم حلزون کش لیسک است چرا که این سم به دلیل دارا بودن ترکیبات (متالدهاید) موثر سبب رفع و نابودی تضمینی این آفات می گردد.