کاشت سبزه در ایام نزدیک عید برای مردم بسیار جذاب است و از رسم های دیرینه مردم ایران می باشد، از آنجایی که بذرهای زیادی برای کاشت سبزه عید وجود دارد انتخاب بذر و طرز تهیه سبزه برای مردم بسیار حائز اهمیت می باشد. کاشت سبزه با بذرهای گندم، جو، عدس، نخود، ماش و لوبیا در بین مردم بسیار رایج است، با این حال بین کاشت بذرهای مختلف تفاوت هایی همچون مدت زمان خیس کردن بذرها و مدت زمان جوانه زدن آن ها وجود دارد که پیش از انتخاب بذر مورد نظر خود بهتر است اطلاعاتی در مورد آن کسب کنید تا سبزه زیبایی داشته باشید.
بذرها برای اینکه به خوبی رشد کنند و به سبزه های زیبا و جذابی تبدیل گردند به شرایط محیطی مناسبی نیاز دارند که باید برای آن ها فراهم گردد، از مهم ترین شرایط کاشت سبزه عید می توان به موارد زیر اشاره کرد:
همه گیاهان برای رشد و ادامه حیات خود به نور آفتاب نیاز دارند، بنابراین سبزه را باید در محیطی نگهداری کنید که نور کافی داشته باشد، چنانچه در منزل شما نور طبیعی به اندازه کافی برای رشد سبزه وجود ندارد، می توانید از لامپ های روشنایی یا طیف نوری مناسب استفاده کنید.
دما یکی دیگر از نیازهای مهم بذرها برای رشد می باشد، برای رشد بذرهای سبزه عید دمای محیط باید بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد باشد و دماهای خیلی بالا یا پایین به سبزه ها آسیب می رساند.
بذرهای سبزه عید در ابتدای کاشت برای جوانه زدن به آب نیاز دارند و اگر به اندازه کافی آب دریافت نکنند خشک شده و از بین می روند، از این رو آبیاری مرتب و روزانه بذرها را فراموش نکنید؛ اما از طرفی آبیاری بیش از حد نیز سبب پوسیدگی و گندیدگی بذرها می شود.
هوای خشک و گرم برای رشد سبزه ها مناسب نیست و توصیه می شود سبزه های عید را در محیطی با هوای تازه و خنک نگهداری نمایید.
سبزه عید برای اینکه رشد خوبی داشته باشد به عناصر غذایی نیاز دارد و این مواد باید از طریق خاک تامین شود، خاکی با ترکیب کمپوست و خاک ریز می تواند گزینه مناسبی برای کاشت سبزه عید باشد.
توجه به نکات زیر به شما کمک می کند تا سبزه عیدی زیبا و سالم داشته باشید:
● برای کاشت سبزه عید ظرف های سفالی یا چینی گزینه مناسب تری هستند و بهتر است از ظرف های فلزی استفاده نکنید.
● ظرف سبزه را متناسب با مقدار بذر انتخاب کنید، این کار تاثیر بسیاری در ماندگاری سبزه، پرپشتی و زیبایی آن دارد.
● توصیه می شود آبیاری سبزه عید را با آب پاش یا اسپری آب انجام دهید.
● از آبیاری بیش از حد بذرهای سبزه خودداری کنید.
● برای کاشت سبزه از ظروف پلاستیکی استفاده نکنید چرا که پوسیدگی و بد بو شدن سبزه را به دنبال دارد.
● برای کاشت سبزه بذرهای تازه و سالم تهیه کنید، از بذرهای کهنه که چند سالی در خانه بوده اند، استفاده نکنید چرا که این بذرها قدرت رشد خود را از دست داده اند و به خوبی سبز نمی شوند.
● برای کاشت یک بشقاب از انواع سبزه ها، استفاده از حدود ۵۰ تا ۱۰۰ گرم بذر کافی می باشد.
● بذرهای مورد نظر را در آب خیس نمایید.
● اجازه دهید بذرها به مدت ۱ تا ۲ روز در آب خیس بخورند، سپس آن ها را درون یک پارچه مرطوب بپیچید و داخل بشقابی بگذارید. هر روز روی پارچه را با مقداری آب مرطوب نمایید و آن ها را در مکانی تاریک قرار دهید، دقت کنید اگر آبیاری سبزه ها را انجام ندهید خشک شده و سبز نمی شوند.
● جوانه زدن بذرهای سبزه عیدبه تدریج اتفاق می افتد؛ با جوانه زدن بذرها می توانید پارچه را از روی آن ها بردارید و سبزه را در مکانی نورگیر و آفتابی قرار دهید.
● سبزه ها به تدریج رشد می کنند که در این مدت نیز آبیاری آن ها باید به صورت مرتب انجام شود. در هر بار آبیاری، آب اضافه ای که در زیر ظرف سبزه جمع شده را بریزید و آب تازه به آن بدهید.
● همه افراد سبزه های عید خود را تا روز سیزده نگه می دارند، بنابراین برای اینکه سبزه تا این مدت تازه و سالم باقی بماند و رشد زیادی نداشته باشد، باید آن ها را در مکانی خنک نگهداری کنید، زیرا سرما مانع از رشد سریع سبزه ها می شود.
علاوه بر اینکه بذرها و دانه های مختلفی برای کاشت سبزه عید انتخاب می شود، روش های مختلفی نیز برای این کار وجود دارد، بسیاری از افراد تمایل دارند سبزه متفاوت و زیبایی داشته باشند به همین دلیل از ظروف و روش های مختلفی استفاده می کنند که در ادامه به برخی از آن ها اشاره شده است.
✓ استفاده از خاک ژله ای برای رشد سبزه عید
استفاده از خاک ژله ای برای کاشت سبزه عید می تواند روشی متفاوت وجذاب باشد، برای این کار یک بسته خاک ژله ای را درون ظرف شیشه ای یا بلوری بریزید و یک لیوان آب به آن اضافه کنید. بعد از حدود ۱۲ ساعت خواهید دید که خاک ژله ای خیس خورده و متورم می شود، حال آنها را داخل آبکش بریزید و سپس به ظرف اصلی خود منتقل نمایید. ظرف انتخابی شما باید به گونه ای باشد که تنها ۲ سانت از آن خالی باشد، یک لایه از بذر مورد نظر خود را بدون خیس کردن روی خاک ژله ای بپاشید و نایلونی روی آن قرار دهید.
تا زمانی که نایلون روی بذرها قرار دارد نیازی نیست به آن ها آب بدهید، سبزه خود را در مکانی نورگیر اما دور از تابش مستقیم آفتاب قرار دهید که بعد از دو روز جوانه ها ظاهر می گردند و می توانید نایلون را از روی آن ها بردارید. هر دو یا سه روز یکبار سبزه خود را به خوبی آب دهید و بعد از ۱۵ روز شما شاهد یک سبزه زیبا و جذاب خواهید بود.
✓ کاشت سبزه عید روی ماکت تک رنگ یا دو رنگ
برای تهیه سبزه عید روی ماکت دو رنگ به آبکش پلاستیکی، بذر منداب و بذر شاهی نیاز است، برای شروع کار آبکش پلاستیکی را با آبپاش خیس نمایید، حال ماکت را وارونه کنید و سطح آن را با یک لایه پنبه بپوشانید. تنظیف را روی لایه پنبه ای بکشید و طرح مورد نظر خود را با ماژیک روی آن رسم کنید، جهت تثبیت تنظیف و پنبه در جای خود می توانید آن ها را با یک کاموا ببندید. در ادامه سطح آن را با آبپاش خیس کنید و مقداری بذر را شسته و به مدت ۴ ساعت خیس نمایید.
جهت خیس کردن بذر شاهی ۵ برابر مقدار بذر و برای بذر منداب ۵/۲ برابر مقدار آن آب لازم است، در قسمت های مشخص شده بذر منداب را بمالید و قسمت های باقی مانده را به بذر شاهی اختصاص دهید. یک نایلون شفاف سوراخ دار را روی ماکت بکشید و اضافه های آن را زیر ماکت جمع کنید، مراقب باشید نایلون به سطح ماکت نچسبد و دو روز اول سبزه را روزی ۳ بار با آبپاش آبیاری کنید. در روز سوم بذرها شروع به جوانه زدن می کنند و سبزه به رنگ سبز کمرنگ دیده می شود که در این شرایط می توانید روکش نایلونی را بردارید. با ظاهر شدن جوانه ها روزی ۲ بار سبزه را آبیاری کنید، در چند روز اول که روی سطح سبزه با نایلون پوشیده شده نیازی به محیط خاصی نیست و می توانید آن را در هر مکانی بدون نور مستقیم آفتاب قرار دهید، با برداشتن نایلون و پس از سپری شدن یک روز دیگر سبزه نیاز دارد که روزی چند ساعت در هوای آزاد قرار گیرد و روزی یکبار آبیاری برای آن کافی می باشد.
✓ استفاده از کوزه برای کاشت سبزه عید
در این روش از روش های مختلف کاشت سبزه عید، به یک کوزه سفالی و بذر شاهی یا خاکشیر نیاز است، در شروع کار کوزه را از آب پر کنید و اجازه دهید یک شب آب درون آن باقی بماند تا قسمت بیرونی کوزه نیز خیس گردد. در ادامه روی کوزه جوراب نایلونی بکشید، بذر شاهی را قبل از شروع کار خیس نمایید و در این مرحله به آرامی روی جوراب نایلونی بکشید. کار را به دقت انجام دهید به گونه ای که بذرها به صورت یکنواخت روی سطح کوزه پخش شوند، کوزه سبزه را همواره از آب پر کنید و در مکانی پر نور قرار دهید و بعد از گذشت چند روز می توانید شاهد سبز شدن آن باشید.
سبزه عید جزء جدایی ناشدنی سفره هفت سین می باشد که می تواند زیبایی بسیار زیادی ایجاد کند و بذرها و دانه های زیادی وجود دارند که می توان از آن ها برای کاشت سبزه عید استفاده کرد، با فراهم کردن شرایط مناسب رشد برای سبزه و داشتن سبزه زیبا و با طراوت رنگ و بویی دیگر به هفت سین خود دهید.
